Scrabble werd in 1938, tijdens de zogenaamde Grote Depressie, uitgevonden door een werkloze New Yorkse architect genaamd Alfred Mosher Butts, die dacht dat Amerikanen wel wat afleiding konden gebruiken tijdens de sombere economische tijden.

Butts koos de frequentie en verdeling van de letterblokjes door letters te tellen op de pagina's van de New York Times, de New York Herald Tribune en The Saturday Evening Post, en bedacht het bord van 15 x 15 voor het spel.

Aanvankelijk noemde Butts zijn creatie eenvoudigweg ‘it’ voordat hij overschakelde naar ‘Lexiko’ en vervolgens naar ‘Criss-Cross Words’. 

IT is overigens ook de naam van de scrabbleclub in Utrecht en is ernaar vernoemd!

Nadat hij het spel had verkocht aan James Brunot, werd er nog een aantal aanpassingen gedaan, zoals de kleuren en de bonus van 50 punten voor het leggen van alle zeven letters in één keer.

En in 1948 werd het spel SCRABBLE officieel als handelsmerk geregistreerd.

In de tientallen jaren daarna is het spel diverse keren verkocht en tegenwoordig is Mattel de eigenaar van het iconische bordspel.

Inmiddels zijn er tot nu toe meer dan 150.000.000 exemplaren wereldwijd verkocht!

Ergens in de jaren vijftig kwam de eerste Nederlandstalige versie op de markt.

En ook hier werd Scrabble een groot succes.

Een leuk feitje: Scrabble is ook een echt Engels woord, dat 'verwoed krabben' betekent!

De exacte geschiedenis van het Scrabble in Nederland is niet helemaal bekend.

Wel werden er in de jaren negentig regelmatig Nederlandse kampioenschappen gehouden.

Dat was altijd in de spelvorm puntenscrabble, waarin het vooral ging om hoeveel punten je in totaal in enkele wedstrijden kon halen, ongeacht of je nou wel of niet won van je tegenstander.

Dit was jarenlang de meest gespeelde georganiseerde spelvorm; zeker op het moment dat de Scrabblebond Nederland op 20 februari 1998 werd opgericht.

In de jaren daarna waren het hoogtijdagen voor het Scrabble in Nederland.

Bijna 20 georganiseerde scrabbleclubs, vele honderden leden en om de maand wel ergens een landelijk toernooi; het waren mooie tijden.

Puntenscrabble wordt tegenwoordig wat minder vaak gespeeld, nu is duplicatescrabble de meest populaire vorm.

Ook wedstrijdscrabble (wat in wezen heel dicht bij puntenscrabble ligt) is erg populair. Niet alleen thuis in de woonkamer, maar ook online dankzij spellen als Wordfeud, Webfeud en Wurdian.

Ook buiten Nederland wordt er veel gescrabbeld. In de eerste plaats zijn daar de landen die tot de Nederlandse Taalunie behoren. Zo kent Vlaanderen veel fanatieke scrabbelaars. Er bestaat daar ook een bond, namelijk het Nederlandstalig Scrabble Verbond (NTSV), waar de Nederlandse Scrabblebond veel mee samenwerkt.

In Vlaanderen hanteert men dezelfde ScrabbleWoordenLijst als in Nederland. Jarenlang was er ook eens per jaar een interland Nederland-België. Echt spannend werd dit zelden: van de 25 keer dat dit georganiseerd is, won België er … 25!

Je kunt best zeggen dat Scrabble wereldwijd gespeeld wordt. Scrabble wordt volgens Wikipedia uitgegeven in 30 talen waaronder naast het Latijnse alfabet het Hebreeuwse, Arabische, Cyrillische, Griekse, Chinese en meer alfabetten. Bovendien is naast de klassieke versie met letterblokjes ook een brailleversie verkrijgbaar. 

In andere landen ziet de set met beschikbare letters en de punten per letter er vaak anders uit. Zo is de Y bijvoorbeeld veel algemener in het Engels dan in het Nederlands. Dat resulteert erin dat zo’n letter vaker voorkomt en/of minder punten oplevert.

Er zijn grote verschillen tussen de uitgaven in de verschillende talen. Het aantal blokjes varieert tussen de 100 en de 120. Het aantal letters van het alfabet ligt tussen de 22 (Italiaans) en 42 (Slowaaks). Het aantal punten per letter ligt tussen de 0 (blanco) en de 10, maar ook het aantal letters dat een hoog aantal punten oplevert varieert enorm.

Zo hebben het Frans en het Slowaaks maar liefst vijf letters die 10 punten waard zijn (K, W, X, Y en Z, resp. Ä, Ĺ, Ó, Ŕ, en X) en het Deens, Hebreeuws, Pools en Portugees geen enkele. 

Letters die 6, 7 of 9 punten waard zijn, worden in lang niet alle uitvoeringen aangetroffen. 

Het totaal van alle letterwaarden samen loopt sterk uiteen: van 162 (Tsjechisch) tot 293 (Italiaans). Dan is het niet verwonderlijk dat ook de gemiddelde waarde per letter verschilt: tussen de 1,62 (Tsjechisch) en 2,67 (Slowaaks).

Tot slot loopt het aantal blokjes met dezelfde letter sterk uiteen: van maximaal slechts 6 stuks (A, E, K in het Hongaars of O in het Tsjechisch) tot 19 stuks (A in het Maleis). Tweede is het Nederlands met 18 stuks van de E.

Een echte uitdaging zou het spelen van Scrabble zijn in een van de kliktalen die op het Afrikaanse continent voorkomen. Xhosa is één van deze talen. De moeilijkste kliktaal is het !Xóõ (ook wel bekend als Taa), gesproken door 3.000-4.000 mensen in Botswana en 200 mensen in Namibië. !Xóõ kent een enorme klankinventaris: 5 klinkers, 56 ongeaffecteerde medeklinkers en niet minder dan 80 klikmedeklinkers.

Kunt je je dat voorstellen, scrabbelen met 5 klinkers en 56 medeklinkers?